Dünya’da birçok konuda Nokia bir iş vakası olarak kullanılıyor ve aslına bakacak olursanız bunun temelinde pek çok sebepler tartışılabilir ancak bence Nokia geleceğe hazırlanmak konusunda “stratejik hata” yaptı. Stratejik hatalar neye mal olur; Nokia bunun en bilinen örneği ve ben bu örneği farklı bakış açısıyla yorumlayarak “Nokia çukuru” olarak açıklamak istiyorum.
Nokia 2007 yılında Apple Iphone ile ortaya çıktığında aslında pazarın nereye dönüşeceğini ve kullanıcı eğilimlerindeki tehdidi anlayamadı. Bunun sebebi Nokia’nın bunu sistem olarak algılayamaması değil daha çok tepe yöneticilerinin stratejik farkındalıklarının düşük olmasından kaynaklanıyor.
Nokia çok akıllı bir şirket idi ve geçmişinde olağanüstü başarılara imza attı, stratejisi de vardı ve ne yaptığını çok iyi bilen bir şirket idi – ancak bunlar olmasına rağmen Apple ortaya çıktığında kilitlendi ve eski alışkanlıklarını geçmişte bırakarak harekete geçemedi. Elbette bazı çalışmalar yapıldı ancak bunlar yetersiz kaldı çünkü “kafalar” değişmedi! Burada yetersiz kalan sistemden daha çok son kararı veren üst düzey yöneticiler oldu. Bu kadar kocaman bir şirketin cep telefonu pazarına yeni giren bir marka tarafından bu kadar kolay tehdit edilebilmesi çok şaşırtıcı değil mi ?
Nokia nerede yetersiz kaldı basit anlamda açıklayacak olursak;
Stratejilerini temelde bugünün ihtiyaçlarına göre geliştirdiler ve bugünün dünyasında stratejileriyle pazara yön verebileceklerini düşünüyorlardı Oysaki hiçbir marka pazara tek başına yön veremez, pazar ihtiyaçlara uygun bir şekilde dönüşerek bir yere gider.
Gelecekteki pazarı doğru tahmin edenler pazardan orta ve uzun vadede aslan payını alırlar! Nokia İşte bu gerçeği göremedi ve bugünün kafası ile bugün için yarın strateji geliştirdi. Oysa yarının kafası ile yarın için düşünmeyi bilmesi gerekiyordu… o yüzden çukura düştü.
Nokta çukuruna düşmek birçok şirketin başına gelebilecek olan bir şeydir. Var olanı iyileştirmek konusunda çok fazla enerji harcarsak geleceğe hazır olmak için enerjimiz kalmaz. Var olan bir şeyi dönüştürmeden iyileştirerek yapmayı öğrenmek ve var olanı baz alarak ilerlemek dönüşümü engeller. Dönüşümde yeni bir hale geçebilmeyi var olanı önce unutmayı ve pazarın geleceğini iyi tahmin ederek hazır hale gelmek bambaşka kültür. Bu kültürü bazen yöneterek bazen zorunda kalarak öğrenen şirketler daha sonra daha sürdürülebilir başarılara imza atıyorlar. Diğer bir deyişle değişim yapan şirketler tehlikeye düşebilir ve ancak dönüşüm yapan şirketler geleceğe hazır olur.
Nokia çukuru benim tarafından tanımlanmış bir metafordur; bu metaforu kullanmaktaki amacım daha anlaşılır bir hale getirmek. Bir şirketin çukura düşmesini engellemek isteyen şirketler dönüşümü daha kolay tetikleyebilir – bu dönüşüme liderlik edecek olan bireyleri bulup doğru takımlara koymaları gerekir Nitekim şirketi takımlar dönüştürür !
Dönüşüm bireyde başlar takımda büyür kurumda yer bulur !
Comments